2025 жылғы 10 қыркүйекте Шымкент қаласы прокуратурасының ұйымдастыруымен Түркістан облысы бойынша балық инспекциясы бөлімінің инспекторлары, Шымкент қаласы Полиция департаментінің Әл-Фараби және Қаратау аудандарының табиғатты қорғау полициясы қызметкерлерімен бірлесіп, қала аумағында ауқымды рейдтік іс-шара өткізді. Шараның басты мақсаты – балық ресурстарын заңсыз тасымалдау мен сатудың жолын кесу, сондай-ақ экожүйені қорғау.
Рейд барысында құқық қорғау органдары құжатсыз балық тасымалдау фактісін анықтады. Тексеру кезінде заңсыз айналымда 60 килограммнан астам балық тәркіленді. Алдын ала есеп бойынша табиғатқа келтірілген залал көлемі 460 044 теңгені құрады. Аталған дерек бойынша ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 389-бабы («Жануарлар дүниесін пайдалану талаптарын бұзу») бойынша әкімшілік іс қозғалып, материалдар сот органдарына жолданды.
Прокуратура өкілдері атап өткендей, мұндай шаралар тек бір реттік акция емес, тұрақты негізде жүргізіліп келеді. Заңсыз балық аулау мен тасымалдау – Қазақстандағы экологиялық қауіпсіздікке төнген негізгі қатерлердің бірі. Мамандардың айтуынша, кейбір өзендерде балық қоры айтарлықтай азайып, кейбір сирек кездесетін түрлер жойылып кету қаупінде тұр.
Қазақстан Экология және табиғи ресурстар министрлігінің деректері бойынша, жыл сайын республикада ондаған тонна балық заңсыз ауланады. Соңғы бес жыл ішінде балық ресурстарын заңсыз пайдалану фактілері бойынша мыңдаған әкімшілік іс қозғалып, миллиондаған теңге көлемінде айыппұл салынған. Шымкент пен Түркістан облысы аумағында бұл проблема ерекше өзекті, себебі өңірде Сырдария мен оған жалғасатын су айдындарында заңсыз балық аулау жиі тіркеледі.
Экологтар заңсыз балық аулаудың салдары экожүйеге орасан зор екенін ескертеді. Бақылаусыз аулану су айдындарындағы табиғи тепе-теңдікті бұзып, уылдырық шашу кезеңінде балық қорының қалпына келуіне кедергі келтіреді. Бұл өз кезегінде жергілікті балық шаруашылығына және азық-түлік қауіпсіздігіне әсер етеді.
Халықаралық тәжірибе де заңсыз балық аулаумен күрестің маңызын көрсетеді. БҰҰ Азық-түлік және ауыл шаруашылығы ұйымы (FAO) мәліметінше, әлемдегі теңіз өнімдерінің шамамен 30 пайызы заңсыз немесе есепке алынбайды. Мұндай тенденциялар тек экономикалық шығынға ғана емес, биологиялық әртүрліліктің азаюына да әкеліп отыр.
Шымкент қаласы прокуратурасы мен табиғатты қорғау полициясы азаматтарды табиғи ресурстарды пайдалану ережелерін қатаң сақтауға шақырады. Арнайы рұқсатсыз балық аулау немесе тасымалдау әкімшілік және кейбір жағдайларда қылмыстық жауапкершілікке әкелуі мүмкін. Құқық қорғау органдары алдағы уақытта да осындай рейдтік шараларды жүйелі түрде жалғастыруды жоспарлап отыр.
Мамандардың пікірінше, заңды шаралармен қатар экологиялық мәдениетті арттыру да аса маңызды. Азаматтарға табиғатты қорғаудың маңызын түсіндіру, балалар мен жастар арасында экологиялық білім беру – болашақтағы тұрақты дамудың кепілі.
Шымкенттегі соңғы рейд бір ғана құқық бұзушылық фактісін емес, экожүйені қорғау жолындағы күрестің маңызын көрсетті. Балық ресурстары – елдің табиғи байлығы, оны сақтау әрбір азаматтың парызы.
Пікір қалдыру