Түркістан облысы – еліміздегі ауыл шаруашылығы өнімдерін ең көп өндіретін өңірдің бірі. Оның ішінде мақта шаруашылығы – экономиканың тірек салаларының бірі саналады. Осы салада Жетісай ауданының орны ерекше. Өйткені бұл ауданның тұрғындары бірнеше буыннан бері мақта өсірумен айналысып, саланы жетік меңгеріп, тәжірибесін шыңдаған.
Бүгінде Түркістан облысында ел тарихында алғаш рет бір мезгілде 32 мың гектар жерге тамшылатып суғару технологиясы енгізіліп, мақта шаруашылығына тың серпін берілуде. Бұл бастама – Жетісай секілді мақта өсірумен айналысатын аудандарға тікелей әсер етіп, өндірістің сапасы мен өнімділігін арттыруға зор мүмкіндік ашып отыр.
Жақында Отырар ауданында өткен «Мақта дақылын жаңа технологиямен егудің тиімділігі» атты облыстық семинар-кеңес аясында жаңа агротехнологиялар мен су үнемдеу тәсілдерінің пайдасы кеңінен талқыланды. Бұл шараға облыс әкімі Нұралхан Оралбайұлы бастаған сала мамандары, ғалымдар, кәсіпкерлер мен диқандар қатысып, мақта шаруашылығын дамытудағы өзекті мәселелер мен шешу жолдарын ортаға салды.
Облыс басшысы өз сөзінде ауыл шаруашылығы өнімдерінің жыл сайын 1 триллион теңгеден асатынын айтып, өңірдің ел көлеміндегі жетекші орнын атап өтті. Сонымен бірге су үнемдеу технологияларын енгізу – заман талабы екенін, бұл бағытта Жетісай секілді аграрлы аудандардың белсенділігі айрықша маңызды екенін жеткізді. Бүгінде Түркістан облысында 1 млн-ға жуық ауыл тұрғынының әлеуметтік жағдайы осы саламен тығыз байланысты.
Жетісай ауданы – мақта өсірудің орталығы ғана емес, бұл салада тер төккен еңбеккерлердің ұрпақтан-ұрпаққа жалғасқан дәстүрі бар аймақ. Жыл сайын аудан аумағында мыңдаған гектар жерге шит себіліп, гектарына 25-30 центнерден өнім алынуда. Су үнемдеу технологияларын енгізу арқылы өнімділікті арттыру да назардан тыс қалмаған. Қазіргі таңда бірқатар шаруашылықтар тамшылатып суғару әдісін қолданып, гектарына 50-60 центнерге дейін мақта жинауда.
Аудандағы ірі агроқұрылымдар мен шаруа қожалықтары сапалы тұқым, тыңайтқыш, агрохимиялық препараттар және заманауи техникалар арқылы өндіріс тиімділігін еселеуде. Олардың қатарында ұзақ жылдан бері егіс алқабынан тұрақты өнім алып, отбасын асырап, ел экономикасына үлес қосып келе жатқан еңбекқор шаруалар бар.
Жетісайлық диқандар тек өнім өндірумен ғана емес, оны қайта өңдеу мен нарыққа тиімді шығарудың да жолдарын қарастырып келеді. Мақта шикізатын өңдеу, талшық өндіру, оны экспортқа шығару – бүгінгі күннің басты мақсаты.
2025-2026 жылдары Түркістан облысында толық циклді мақта-тоқыма кластерін құру жоспарланып отыр. Бұл – республикада теңдесі жоқ инвестициялық жоба. Аталған кластерге мақтаны өсіруден бастап, өңдеу, иіру, мата тоқу, бояу және дайын өнім шығару сынды барлық кезең кіреді. Мұндай бастама Жетісай өңіріндегі шаруаларға зор мүмкіндік әкелмек. Себебі олар енді өнімдерін ішкі өңдеу нарығына бағыттап, қосымша құнды өнім өндіріп, табыстарын еселей алады.
Бүгінде Жетісай ауданында мақта шаруашылығына қатысты мыңдаған адам еңбек етуде. Бұл – тек ауыл шаруашылығы саласындағы табыс көзі ғана емес, тұтас бір аймақтың әлеуметтік-экономикалық тірегі. Мақта өсіру – үлкен еңбек пен төзімділікті талап ететін сала. Көктемгі жер жыртып, жазда арам шөп жұлып, күзде ақ алтын жинау – шаруа адамы үшін қалыпты тірлік. Осындай тынымсыз еңбек пен жаңа технологияның тоғысуы – ауыл келешегінің кепілі болмақ.
Түркістан облысында мақта шаруашылығының жаңаша бағытта дамуы – тек экономикалық емес, әлеуметтік өзгерістерге де бастайтын маңызды қадам. Жетісайлық шаруалар бұл үдерістің алдыңғы шебінде жүр. Олардың ерен еңбегі мен ізденісі өңір агросаласының дамуына, ауыл тұрғындарының әл-ауқатының артуына тікелей әсер етіп отыр. Мемлекет пен облыс басшылығы ұсынған жаңа технологиялар мен қолдауларды тиімді пайдалану арқылы Жетісай – еліміздегі мақта шаруашылығының флагманы бола бермек.
Пікір қалдыру