Елімізде есірткімен байланысты құқықбұзушылықтар мен қылмыстардың алдын алу бағытында жүйелі жұмыстар жүргізілуде. Қазіргі таңда бұл күрделі әлеуметтік мәселе тек көшеде ғана емес, интернет кеңістігінде де кеңінен таралып отыр. Әсіресе, жастар арасында кеңінен таралған мессенджерлер мен әлеуметтік желілерде есірткіні насихаттайтын, оны жарнамалайтын және сататын анонимді ресурстардың көбеюі алаңдаушылық туғызуда.
Есірткіні қолданудан туындайтын қылмыстар мен құқықбұзушылықтардың артуына, көбінесе, интернеттегі тыйым салынған жарнамалар мен үгіт-насихат мазмұндағы сайттар тікелей әсер етеді. Мұндай ресурстар арқылы есірткіге қатысты заңсыз әрекеттер кеңінен таралып, әлеуметке зиян келтіру қаупі бірнеше есеге артады.
Осыған орай, Шымкент қаласының Полиция департаменті жанындағы Есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл басқармасы интернет кеңістігіндегі заңсыз контентті анықтап, оларға тосқауыл қою бағытында тұрақты түрде мониторинг жүргізіп келеді.
Мониторинг барысында департамент қызметкерлері түрлі мессенджерлерде (Telegram, WhatsApp және т.б.), әлеуметтік желілерде (Instagram, TikTok, ВКонтакте) және өзге де интернет-платформаларда есірткіні сату, жарнамалау, қолдануға үгіттеу секілді заңға қайшы парақшаларды анықтайды. Бұл жұмыста оларға арнайы оқытылған кибер-еріктілер де көмек көрсетуде. Еріктілердің көмегімен интернет кеңістігін бақылау жұмыстары ауқымды сипатқа ие болды.
Жыл басынан бері, яғни 2025 жылдың 7 айының қорытындысы бойынша Шымкент қаласында 1243 заңсыз интернет-ресурс анықталып, бұғаттау үшін уәкілетті мемлекеттік ақпараттық жүйеге жолданды. Бұл көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда бірнеше есе артқанын көрсетеді, бұл өз кезегінде полиция тарапынан атқарылып жатқан жұмыстың жүйелі екенін аңғартады.
Айта кету керек, бұғаттауға жіберілген әрбір парақша алдын ала тексеруден өтеді. Арнайы ІТ-мамандар мен құқықтық сарапшылардан құралған жұмыс тобы әр ресурстың мазмұнын зерттеп, заңнама талаптарына сәйкестігін анықтайды. Яғни, бұғаттауға негіз болатындай нақты дәлелдер мен заң бұзушылықтар болған жағдайда ғана шара қолданылып, ресурсқа шектеу қойылады. Бұл процесс бірнеше сатыдан тұратын егжей-тегжейлі сараптаудан өтеді.
Есірткімен байланысты интернет-қылмыстардың тағы бір түрі — «қара нарықтағы» онлайн сауда. Бұл көбінесе жасырын боттар, криптовалютамен есеп айырысу және геометка қою арқылы жүзеге асырылады. Мұндай жағдайда есірткі саудагерлері өздерінің анонимдігін сақтап қалуға тырысады. Бірақ құқық қорғау органдарының заманауи техникалық мүмкіндіктері мен киберқылмыспен күрес саласындағы тәжірибесі мұндай әрекеттерге тосқауыл қоюға мүмкіндік береді.
Бүгінгі таңда есірткі бизнесінің интернет арқылы дамуы — бұл жаһандық проблема. Бұл ретте Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің бастамасымен барлық өңірлерде, соның ішінде Шымкент қаласында да, кешенді алдын алу және жедел шаралар қолға алынуда. Заңсыз контентті анықтау жұмыстары мектептер мен колледж оқушылары арасында да ақпараттық түсіндіру шараларымен қатар жүруде.
Мамандардың айтуынша, есірткі қылмыстарының интернет арқылы кең таралуының алдын алудың ең тиімді жолы – қоғамның белсенділігі мен бірлескен әрекеті. Сол себепті, тәртіп сақшылары қала тұрғындарын интернетте заңға қайшы немесе күдік тудыратын контент байқалған жағдайда дереу полицияға немесе 102 нөміріне хабарласуға шақырады.
Шымкент қаласында жүргізіліп жатқан бұл жұмыстар – есірткімен күрестегі маңызды бағыттардың бірі болып табылады. Құқық қорғау органдары мен қоғам белсенділерінің бірлескен іс-қимылы нәтижесінде интернеттегі тыйым салынған ресурстарды бұғаттау жұмысы жүйелі түрде жалғасатын болады. Мұндай шаралар жастарды зиянды ақпараттан қорғауға, салауатты өмір салтын насихаттауға және есірткі қылмысының жолын кесуге үлкен үлес қосады.
Пікір қалдыру