Экологиялық кодекс нормаларына сәйкес, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның алдында тұрған негізгі мақсаттар мен міндеттер қоғамда экологиялық мәдениетті қалыптастыру, білім берудің барлық деңгейінде экологиялық білімді насихаттау, тұрақты дамуды қамтамасыз ету мақсатында экологиялық білім мен ағартуды дамыту болып табылады. Бұл жұмыстардың барлығы экологиялық тәртіпті, жауапкершілікті қалыптастыру және қоғамның табиғатқа деген көзқарасын өзгерту мақсатында жүргізілуде.
Мемлекет басшысы экология және табиғи ресурстар министрлігіне, мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп, экологиялық мәдениетті дамытудың 2024-2029 жылдарға арналған тұжырымдамасын әзірлеп, бекітуді тапсырды. Бұл құжаттың мақсаты – Қазақстанның экологиялық ахуалын жақсарту және қоғамның экологиялық жауапкершілігін арттыру. Тұжырымдама Үкіметтің 2024 жылғы 15 қазандағы отырысында мақұлданып, қазіргі уақытта бекіту сатысында тұр.
Құжаттың негізгі мақсаты – экологиялық мәдениет пен жауапкершіліктің жоғары деңгейін қалыптастыру, экологиялық білім мен практиканы дамыту, сондай-ақ экологиялық саясатты тиімді іске асыру болып табылады. Тұжырымдама экология саласындағы кешенді шешімдер мен халықтың барлық тобының белсенді қатысуын талап етеді. Бұл өз кезегінде, экологиялық мәселелердің шешімін тек мемлекеттік органдар ғана емес, сондай-ақ әрбір азамат та өз деңгейінде қабылдауы керектігін көрсетеді.
Экологиялық мәдениет пен жауапкершілік деңгейінің артуы экологиялық білім мен ағартудың маңыздылығын айқындайды. Бүгінде Қазақстанның экологиялық ахуалы, табиғат ресурстарын пайдалану мен қоршаған ортаға әсер ету мәселелері барған сайын маңызды болып отыр. Қоршаған ортаға деген жауапкершілік тек билік органдарының ғана емес, қоғамның әрбір мүшесінің ісі болуы керек. Тұжырымдама осы бағытта атқарылуы тиіс негізгі қадамдарды белгілеп отыр.
Сонымен қатар, экологиялық білім беру жүйесін дамыту маңызды рөл атқарады. Білім беру мекемелерінде экологиялық мәдениетті қалыптастыру және жас ұрпақты экологиялық мәселелерге бейімдеу – бұл ұзақ мерзімді перспективада оң нәтижелер береді. Бұл бағытта мектептерде экологиялық пәндер енгізу, жоғары оқу орындарында экология бойынша арнайы мамандықтар ашу, сондай-ақ білім беру жүйесінде экологиялық іс-шараларды ұйымдастыру – барлығы экологиялық мәдениетті қалыптастыру үшін маңызды қадамдар.
Қазақстандағы экологиялық мәселелерге қатысты шешімдер кешенді түрде қарастырылуы тиіс. Мұнда халықтың экологиялық сауаттылығын арттыру, экологиялық ақпараттың қолжетімділігін қамтамасыз ету, экологиялық құқықтарды қорғау, сонымен қатар экологиялық таза технологияларды енгізу сияқты шаралар қарастырылуы қажет. Сонымен қатар, экологиялық тұрақтылыққа бағытталған саяси шешімдер мен қоғамдық жұмыстар да үлкен маңызға ие. Экология саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру үшін қажетті жағдайлар мен механизмдерді қалыптастыру өте маңызды.
Тұжырымдаманың негізгі принциптеріне сәйкес, экологиялық мәселелерді шешуде азаматтардың саналылығы мен жауапкершілігі маңызды орын алады. Бұл өз кезегінде, қоғамдағы экологиялық мәдениеттің деңгейін арттыруға және экологиялық жағдайды жақсартуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, экологиялық ақпараттың қолжетімділігі, оның ашықтығы мен түсініктілігі осы бағытта маңызды рөл атқарады. Мұндай ақпаратты дұрыс пайдалану азаматтардың қоршаған ортаны қорғауға деген жауапкершілігін арттыруға ықпал етеді.
Тұжырымдаманың тағы бір маңызды аспектісі – болашақ ұрпақтың мүдделерін ескеру. Қазіргі таңда адамзаттың экологиялық мәселелерге немқұрайлы қарауының салдары болашақ ұрпақтың табиғат ресурстарын пайдалануына тікелей әсер етуі мүмкін. Сондықтан бүгінгі таңда жасалып жатқан барлық экологиялық шаралар мен бағдарламалар болашақ ұрпақтың мүдделері мен қажеттіліктерін ескеріп, тұрақты даму принциптеріне негізделуі қажет.
Жалпы алғанда, экологиялық мәдениетті дамыту – бұл тек қоршаған ортаны қорғауға ғана емес, сонымен қатар халықтың денсаулығы мен өмір сапасын арттыруға бағытталған кешенді процесс. Қазақстанда экологиялық мәдениет пен білімді дамыту – мемлекеттің маңызды міндеттерінің бірі. Бұл мақсатқа жету үшін түрлі мемлекеттік органдар, қоғамдық ұйымдар және жеке сектор белсенді жұмыс атқаруы тиіс.
«Таза Қазақстан» экологиялық мәдениетін дамыту тұжырымдамасы өз кезегінде экологиялық ахуалды жақсартуға, табиғат ресурстарын тиімді пайдалануға және қоршаған ортаға деген жауапкершілікті арттыруға бағытталған. Бұл құжаттың әзірленуі мен іске асырылуы экология саласындағы алға жылжуды қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, бұл шаралар Қазақстанның халықаралық аренада экологиялық саясатта белсенді әрі жауапкершілікті ел ретінде танылуына ықпал етеді.
Қоғамдық талқылау процесі барысында, «Ашық НҚА» порталында орналастырылған тұжырымдама жобасы бойынша халықтан ұсыныстар мен пікірлер қабылданды. Бұл қадам экологиялық мәселелер бойынша барлық азаматтардың пікірін ескеру үшін жасалды. Портал арқылы ұсынылған пікірлер мен ұсыныстар тұжырымдаманы нақтылау мен жетілдіруге мүмкіндік береді, сондықтан бұл халықты қоғамдық талқылауға тартудың тиімді жолы болып табылады.
Сондай-ақ, экологиялық мәдениет пен білім беру ісіне мемлекет тарапынан қолдау көрсету маңызды. Мемлекет экологиялық білімді дамыту үшін қаржылық, заңнамалық және ақпараттық қолдау көрсетуі тиіс. Бұл үшін экологиялық жобаларды қаржыландыру, экологиялық қызметті насихаттау мақсатында түрлі шаралар ұйымдастыру қажет. Экологиялық мәдениетті дамыту мен экологиялық білім беру ісі Қазақстанның тұрақты даму мақсаттарына қол жеткізу үшін маңызды қадам болып табылады.
Тұжырымдаманы іске асыру барысында азаматтардың экологиялық жауапкершілігі мен санасының өзгеруіне, сондай-ақ экологиялық білім мен ағартудың артуына ықпал ететін шаралар іске асырылатын болады. Қоғамдағы экологиялық мәдениетті дамыту арқылы Қазақстанның табиғат ресурстарын тиімді пайдалану және экологиялық жағдайды жақсарту үшін қажетті алғышарттар қалыптасады.
Қазақстанның экологиялық мәдениетін дамыту тұжырымдамасы – бұл елдің экологиялық саясатындағы жаңа кезеңнің бастамасы. Құжаттың іске асырылуы экология саласындағы кешенді шараларды, мемлекеттік органдар мен азаматтардың белсенді қатысуын қамтамасыз ету, сондай-ақ экологиялық мәдениетті қалыптастыру үшін жүйелі жұмыстарды қажет етеді. Бұл процесс Қазақстанның экологиялық ахуалын жақсартуға және тұрғындардың өмір сапасын арттыруға бағытталған.
Пікір қалдыру