Соңғы жылдары әлемнің көптеген қалалары көлік жүйесін цифрландыруға, тұрақты дамуға және азаматтарға жайлы жағдай жасауға бағыт алып келеді. Қазақстанның ірі қалаларының бірі — Шымкент те бұл бағыттан қалыс қалмай, 2024 жылы Интеллектуалды Көлік Жүйесін (ИКЖ) сәтті енгізу арқылы айтарлықтай жетістікке қол жеткізді.
Шымкент — Қазақстандағы үшінші ірі мегаполис. Қала халқының көбеюі мен жеке көліктер санының артуы, жаңа ықшамаудандар мен сауда аймақтарының пайда болуы көлік жүйесіне айтарлықтай салмақ түсірді. Осыған байланысты жолдарда көлік кептелісі көбейіп, қозғалыс баяулап, апатты жағдайлар жиілей түсті.
Қала әкімдігі бұл мәселені шешу үшін Германияның smartmicro компаниясымен бірлесіп, заманауи Интеллектуалды Көлік Жүйесін іске қосты. Жоба аясында 200-ден астам UMRR-11 Type 132 радарлық сенсоры қаладағы жол қиылыстары мен маңызды учаскелерге орнатылды.
Жүйенің негізгі мүмкіндіктері:
-
Стоп-жолақтарды бақылау: Сенсорлар көліктердің санын, жылдамдығын және қозғалыс бағытын нақты тіркейді.
-
Кезектің ұзындығын өлшеу: Нағыз уақытта қай жерде кептеліс болып жатқанын анықтап, автоматты түрде бағдаршам режимін реттейді.
-
Бейімделетін бағдаршамдар: Сенсорлар бағдаршамдармен біріктіріліп, көлік ағынына қарай сигнал ұзақтығын өзгертіп отырады.
-
Орталықтан бақылау: Барлық мәліметтер Жол қозғалысын басқару орталығына түсіп, операторлар кез келген ақауға немесе жол апатына тез әрекет ете алады.
2024 жылдың соңына дейін жүйеге 244 жол қиылысы қосылды. Бұл келесі жетістіктерге жол ашты:
-
Кептеліс уақытын 20–30%-ға қысқарту;
-
Негізгі көшелердегі көлік ағынын оңтайландыру;
-
Жол-көлік оқиғаларының азаюы;
-
Жедел жәрдем мен арнайы қызметтердің жылдам жетуі;
-
Бос жүрістің азаюы арқылы зиянды шығарындылардың төмендеуі.
Интеллектуалды көлік жүйесі — тек қозғалысты басқару емес, сонымен қатар экология, ресурсты үнемдеу және цифрлық трансформация мәселелерінің шешімі. Шымкент бұл бағытта өңірлік қалаларға үлгі бола алады.
Болашақта ИКЖ-ны қоғамдық көлікпен интеграциялау, жасанды интеллект көмегімен жүктемені болжау, ақылды автотұрақтар және арнайы көліктерге басымдық беру жүйелерін қосу жоспарланып отыр.
Шымкенттің тәжірибесі көрсетіп отырғандай, тұрақты қалалық даму — «ақылды» мобильділіксіз мүмкін емес. Интеллектуалды технологиялар көлік қозғалысын тиімді басқарып қана қоймай, азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартуға да мүмкіндік береді. Қауіпсіз, ыңғайлы және жылдам қозғалыс — бұл болашақтың қаласы үшін басты артықшылықтардың бірі.
Пікір қалдыру